تحلیلی مختصر از وضعیت زمین لرزه‌هایی ثبت شده در ایران و مناطق همجوار:

١_ در مقایسه وضعیت آماری زمین لرزه های ثبت شده در بهمن ماه١٤٠٢نسبت به کل١١ماهه نخست١٤٠٢

بیانگروضعیت روندکاهشی نسبی تعداد زمین لرزه های ثبت شده در این ماه بوده وزمین لرزه ﻫای ثبت شده در این ماه٦.٤٣درصد زمین لرزه‌های ثبت شده در کل١١ماﻫه نخست١٤٠٢راشامل می شود. ﻻزم به ذکر است،در جدول آماری ١١ماهه تعداد زیادی از زمین لرزه‌های ثبت شده(٧٢٨زمین لرزه) مربوط به کشور افغانستان، در ناحیه مجاور ایران بوده است.

۲_ بزرگترین زمین لرزه ثبت شده در بهمن ماه١٤٠٢مربوط به شهداد استانکرمان با بزرگی ٤.٥ است. ﻫر چند

که در این ماه تعداد٤زمین لرزه بابزرگی ٤ تا ٤.٥ در استان‌های هرمزگان، خوزستان، خراسان جنوبی و کرمان به ثبت رسیده است، ولی خوشبختانه سایر زمین لرزه‌های ثبت شده کوچکتر از٤بوده که جزو زمین لرزه‌های کوچک و خرد لرزه محسوب میگردد و این وضعیت از منظر مقایسه تعداد زمین لرزه‌های رخداده با بزرگی آنها وضعیتی نرمال و طبیعی در کشور را نشان می دهد.

٣_ از منظر آماری و فراوانی زمین لرز‌های ثبت شده در کشوردر طول١١ماه نخست سال١٤٠٢(فراوانی بیش از٢٠٠زمین لرزه ثبت شده)،استان خراسان رضوی با٦٧٤زمین لرزه، استان کرمان با٥٤٤زمین لرزه،استان آذربایجان غربی با٤٦٥زمین لرزه، استان خراسان جنوبی با٤٥٨زمین لرزه،استان اصفهان با٣٢٩زمین لرزه،

استان سمنان با٣٠٠زمین لرزه،استان چهارمحال و بختیاری با٣٠٠زمین لرزه، استان فارس با٢٩٨زمین لرزه، استان یزد با٢٦٠زمین لرزه، استان خراسان شمالی با٢٢٦زمین لرزه و استان ﻫرمزگان با٢١٣زمین لرزه ثبت شده،به ترتیب بیشترین آمار ثبت زمین‌لرزه های کشور در طول١١ماه نخست سال١٤٠٢را به خود اختصاص داده است که این روند آماری نشانگر ثبت مطلوب‌تر زمین لرزه‌ها در این استان‌ها و فعالیت بیشتر لرزه خیزی این مناطق نسبت به سایر استان‌های کشور بوده است. به عبارتی مناطق جنوب-جنوب غربی،شرق-شمال‌شرق، مناطق مرکزی و شمال‌غربی کشور فعالیت لرزه‌ای بیشتری نسبت به سایر مناطق کشور داشته است.

۴_ در مقایسه تعداد زمین لرزه های ثبت شده نسبت به بزرگی آنها در بهمن ماه١٤٠٢مشاهده می‌شود که تعداد خرد لرز‌ها و زمین لرزه‌های کوچک ثبت شده در این ماه نسبت به سایرزمین لرزه‌های متوسط ثبت شده بیشترین آمار را به خود اختصاص داده استکه این مسئله به دو علت است: اوﻻ وضعیت فعالیت ایستگاه های لرزه نگاری کشور نسبت به گذشته بهتر بوده و ثانیا  فعالیت لرزه‌ای گسل‌ها(در شرایط عادی)در سطح برخی از مناطق کشور بیشتر بوده است.

۵_ در بهمن ماه١٤٠٢و در یک مقطع زمانی مشخص (صبح روز١٦بهمن ماه) در منطقه وزوان استان اصفهان با وضعیت خاص لرزه‌ای، با وقوع چند خرد لرزه پیاپی(با بزرگی کمتر از٢) در یک مقطع زمانی کوتاه روبرو بوده که الحمداﷲ پس از آن زمین لرزه‌ای بزرگتر در این منطقه رخ نداد، ولی به خاطر شرایط خاص لرزه‌ای ایجاد شده،این مسئله بلا فاصله به عنوان پیش آگاهی جهت آمادگی و انجام اقدامات مورد نیازبه سازمان مدیریت بحران کشور و مدیریت بحران استان اصفهان منعکس گردید.قابل ذکر است تعداد خرد لرزه‌های ثبت شده در استان اصفهان در١١ماهه نخست سال١٤٠٢و نیز بهمن ماه قابل توجه است.

۶_ در استانها و مناطقی از کشور که در بهمن ماه١٤٠٢و١١ماهه نخست سال١٤٠٢کمترین میزان ثبت زمین‌لرزه را به خود اختصاص داده است، دلیلی بر عدم لرزه خیزی این مناطق نبوده است و این مسئله می تواند به دو دلیل باشد: یا اینکه پوشش ایستگاهی جهت ثبت زمین‌لرزه بخصوص خرد لرزه‌هادر مناطق مختلف این استان‌ها مناسب نبوده و یا اینکه در این مقطع زمانی فعالیت لرزه‌ای گسل‌ها کمتر بوده است. لذا وقوع زمین لرزه‌های کوچک، متوسط و بزرگ در این مناطق در آینده با توجه به لرزه خیزی باﻻی کشور دور از انتظار نیست.

جمع بندی و پیشنهاد:

۱_ با توجه به پتانسیل باﻻی لرزه خیزی ایران، زمین لرزه‌های ثبت شده در مناطق مختلف کشور، فعالیت لرزهای گسل‌ها، وقوع زمین لرزه‌هایی با بزرگی متوسط و نسبتا شدید در مناطق مختلف کشور بخصوص مناطق شرقی، شمال شرقی، شمال غربی، غرب، جنوب و مناطق مرکزی ایران در آینده دور از انتظار نیست.این که چه زمانی، با چه بزرگی و در کدام محل زمین‌لرزه‌هایی  با بزرگی متوسط و یا نسبتا شدید در آینده رخ خواهد داد، مشخص نیست، ولی با ثبت مناسب و بررسی روند زمین لرزه‌ها در مناطق مختلف کشور و رصد مرتب و منظم فعالیت لرزه‌ای گسل‌ها که نیازمندیک کار پژوهشی به صورت محلی در نقاط مختلف کشور است، می‌توان مناطق با پتانسیل باﻻی لرزه‌ای را بهتر و مناسب‌ترمشخص نمود.

۲_ وقوع خرد لرزه‌ها در مناطق مختلف،با توجه به پتانسیل باﻻی لرزه خیزی کشور امری طبیعیب وده که در شرایط خاص وقوع چند خرد لرزه پیاپی در یک منطقه نشانگر خوبی برای رصد بهتر و مطلوب‌تر فعالیت لرزه‌ای گسل‌ها خواهد بود. لذا ثبت مناسب خرد لرزه‌ها در مناطق مختلف کشور و بررسی روند آنها در یک منطقه می‌تواند کمک بزرگی برای پیش آگاهی و به عنوان یک پیش نشانگر در خصوص احتمال وقوع زمین لرزه‌هایی با بزرگی متوسط و یا نسبتا شدید باشد. لذا نباید از وقوع خرد لرزه‌ها در تمامی مناطق کشور به راحتی عبور کرد، بلکه با رصد مناسب و ثبت مرتب خرد لرزه‌ها می‌توان آمادگی و پیش آگاهی برای اقدام به موقع و مناسب را تقویت نمود. ﻻزمه تحقق ثبت مناسب خرد لرزه‌ها در مناطق مختلف کشور، توسعه ایستگاه‌های لرزه نگاری به صورت محلی(استانی، شهرستانی) در تمامی مناطق کشور، بااولویت مناطق با خطر پذیری باﻻی لرزه‌ای است.

۳_ در سال‌های اخیر علی رغم حمایت وزارت محترم کشور (سازمان مدیریت بحران کشور)، سازمان محترم برنامه و بودجه کشورو برخی استانداری‌ها در جهت توسعه ایستگاهای لرزه نگاری تحت پوشش موسسه ژئوفیزیک، به علت محدودیت و ناچیز بودن منابع مالی، علی رغم تهیه برنامه توسعه مشخص در سطح ملی و استانی توسط موسسه ژئوفیزیک، روند توسعه ایستگاه‌های لرزه‌نگاری در سطح کشور کند و ناچیز بوده که امیدواریم با حمایت بیشتر دولت محترم این مهم که نقش موثری درهوشمندسازی مدیریت بحران زلزله دارد، در آینده بهتر و سریعتر محقق شود.